Levano

Herman Levano
een trieste geschiedenis

Bij het adres Kleine Berg 26 hoort het verhaal over Herman Levano.

Levano was de zoon van Markus Levano, uit een Portugees-Joodse familie die jaren in Gymnich (onder Keulen) woonde. Markus kwam eind 19e eeuw in de gemeente Gestel en Blaarthem terecht en had daar een vleesbedrijf. Zijn zonen en zwager maakten met het bedrijf goede winsten, waarbij ze misschien op een niet helemaal legale manier gebruik maakten van de kansen die de export van vlees bood tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Toen de firma Levano-Wijnbergen, die toch al berucht was vanwege de stankoverlast, ook een worstfabriek wilde beginnen, protesteerden de bewoners van de Hoogstraat en omgeving. De vergunning werd niet afgegeven en het bedrijf werd naar Boxtel verplaatst. Het terrein in Gestel werd in 1918 verkocht en het voormalig abattoir zou later dienst als noodkerk doen.

Herman Levano woonde van 1912-1921 in het grote huis aan de Kleine Berg waar tegenwoordig eetcafé De Baron zit.
Op vrijdag 14 januari 1921 werd zijn lichaam opgedregd uit het Eindhovensch Kanaal, waarbij zijn handen én voeten met touwen vastgebonden waren. In het krantenbericht kopte Het Vaderland op 15 januari dan ook "Moord?".
Dat er wat anders aan de hand bleek uit het uitgebreide verslag dat het Eindhovensch Dagblad later gaf.
Hieronder volgt de integrale tekst van dat bericht.


DROEVIG DRAMA

In een gedeelte van onze oplage van gisteren konden we nog mededelen, hoe diezelfde dag uit het kanaal nabij Geldrop het lijk was opgehaald van de heer Levano, koopman wonende aan de Kleine Berg te Eindhoven. Enige omstandigheden wezen er aanvankelijk op dat hier aan misdaad gedacht moest worden, hoewel het later meer aannemelijk bleek, dat zelfmoord in het spel was.
We vernemen omtrent het gebeurde nader het volgende:

Om 10 uur ongeveer gisterenmorgen liep zekere de Rooij, een jongeman uit Tongelre langs het kanaal te wandelen toen hij aan de waterkant tussen de 3e en 4e brug vanaf Eindhoven, kort bij Geldrop, op het gemeentegrondgebied echter van Nuenen, een fiets zag liggen. Van Rooij zocht overal in het rond, of hij mogelijk de eigenaar van de fiets ontdekken kon. Hij vond echter niemand en keerde weer terug naar de plaats waar de fiets lag. Nu ontdekte hij, dat kort bij de fiets tegen het water aan ook een opgevouwen overjas lag. Van Rooij riep nu een man aan, zekere Jan van Gerwe, die aan de overzijde van het water aan 't "mutserds" maken was en toen deze zich bij hem gevoegd had, hebben zij nog eens samen de omtrek afgezocht, maar niets gevonden. Beide mannen begaven zich nu naar het meest nabij gelegen huis, het café van J. de Vaan, op Hulst, onder de gemeente Zes-Gehuchten. Dit café is aan de derde kanaalbrug gelegen. Zij deelden hunne bevindingen aan de Vaan mede en deze, vermoedende dat hier van een of ander ongeluk of misdadige opzet sprake moest zijn, reed dadelijk per fiets naar Geldrop om de politie te waarschuwen. Veldwachter van Vorst keerde vandaar met de Vaan naar het café terug. Mét de meergenoemde van Rooij en van Gerwe gingen ze toen, met vieren, naar de plaats waar een onheil vermoed was. Een 50 meter vóór de plek, waar de fiets lag werd toen reeds het lijk van de drenkeling gezien. J. de Vaan zag hem het eerst. Met het af- en aankabbelen der watergolfjes kwam n.l. telkens iets wits naar boven, dat dichter bij, de schedel van een hoofd bleek te zijn.

Daar het lijk achter in 't midden van 't kanaal dreef, kon men er niet bij. De vier mannen zijn toen eerst naar de fiets gegaan en hebben de opgevouwen jas opgenomen, waarin ze de naam van de heer Levano vonden. Hierop hebben ze takken van bomen gesneden om te trachten daarmee het lijk naar de kant te trekken, maar deze pogingen faalden. De mannen zijn daarop weer teruggegaan naar het café van de Vaan en zijn toen in het visbootje van deze naar de plaats des onheils geroeid. Veldwachter van Vorst greep het lijk en de andere mannen roeiden het bootje naar de wal, waar men de drenkeling eindelijk in het bootje en daarna op de kant kon tillen. De mannen bemerkten al spoedig, dat de levensgeesten geweken waren en brachten het lijk over naar het café van de Vaan, waar het in de stal werd opgeborgen, liggende op een plank met stro, gesteund door de schragen.
Het lijk was op twee plaatsen aan de benen met touw gebonden, de voeten te samen en de knieën. Ook de polsen waren met touw aan elkander gebonden. Geen wonder, dat een en ander aanvankelijk aan een moord deed denken. Beroving bleek echter niet in het spel te zijn, want op het lijk werd nog gevonden een portemonnee met inhoud, horloge met ketting, ringen enz. Het horloge stond stil op 9 uur, zodat de verdrinking op dat uur wel zal hebben plaats gehad.
Dr. van Erp uit Geldrop werd dadelijk verwittigd en was spoedig ter plaatse. Hij kon slechts de dood constateren.
Wat later de gedachte aan moord deed verminderen, was vooral de wijze, waarop de polsen aan elkaar gebonden waren. De ene pols was n.l. meerdere malen met touw omdraaid, doch de andere slechts eenmaal. De verbinding kon dus best door de drenkeling zelve zijn aangebracht en de knoop gelegd met de mond.

Later binnenkomende inlichtingen versterkten nog het vermoeden, dat hier aan zelfmoord gedacht moest worden.
Het bleek immers, dat de heer Levano de laatsten tijd veel getobd had over financiële moeilijkheden in verband met zaken. Het fortuin, dat hem tijdens de oorlog gunstig was geweest, scheen hem verlaten te hebben en daarom ook had hij eindelijk zelfs zijn huis moeten verkopen. Ook omstandigheden van andere aard namen zijn denken in beslag.
Meerderen moet het deze week opgevallen zijn dat het slachtoffer zeer "vreemd" deed en het leek wel of een zekere waanzin hem getroffen had. Eergisterenavond nog moet de heer Levano te zijnen huize getracht hebben zich door ophanging van het leven te beroven en en werd de ongelukkige bevrijd toen hij reeds bewusteloos was.
Een en ander doet daarom thans aannemen dat hij zichzelf door verdrinking van het leven heeft beroofd en zich heeft willen verzekeren van het resultaat van zijn opzet door vooraf bewegingen onmogelijk te maken die hij wellicht in de benauwenis zou doen en hem de gezochte dood weer zouden doen verzaken.
Zoals reeds gezegd zal het drama vermoedelijk omstreeks 9 uur in de morgen hebben plaats gehad. Dat komt ook overeen met de verklaringen van personen die de ongelukkige tussen 8 en 9 uur per fiets uit Eindhoven over Tongelre in de richting van het kanaal hebben zien gaan.
Het lijk bevindt zich op het ogenblik nog ten huize van J. de Vaan en zal vermoedelijk eerst hedenavond naar Eindhoven worden vervoerd daar zulks met het oog op de Sabbath -het slachtoffer was Israeliet- niet eerder geschieden kan.
Het parket uit Den Bosch werd gisteravond ter plaatse verwacht.
De heer Levano was 52 jaar oud, gehuwd en vader van twee volwassen kinderen.

Aanvullende informatie over de Levano's en Eindhoven:

Vader Markus Levano (1839, Gymnich - 1907, Eindhoven) was gehuwd met Zoë (Suze) Canter (1833, Heerlen - 1907, Eindhoven).
Hun kinderen:


 

(c) K van der Hoeven, Eindhoven (c) 2009
contact