Bij gebruik en overname: graag de bron/ link opnemen

(p) (c) 2016-2099


Contact: Kees van der Hoeven
Informatie over deze ansichtencatalogus


EEN INVENTARISATIE VAN EINDHOVENSE PRENTBRIEFKAARTEN 1

[MAF]           M. A. Frank, Rotterdam (1903-1909)

M.A. Frank in Rotterdam was volgens de bekende encyclopedie zowel uitgever als drukker. Hij was in Nederland de alleenvertegenwoordiger van de firma C.G. Röder in Leipzig, een onderneming die in 1909 1150 werknemers telde.[1] Frank is in Eindhoven actief geweest in de periode vóór 1910 en heeft in die tijd zowel enkele series als een aantal afzonderlijke kaarten uitgebracht. Hij maakte daarbij soms gebruik van bestaande opnamen van fotograaf Tollens. Onder meer gezien de kwaliteit van de overige foto's lijkt het niet onwaarschijnlijk, dat Tollens meer opnamen heeft geleverd dan kan worden aan­getoond, misschien zelfs de meeste. Mogelijk zijn die niet allemaal door Tollens zelf gemaakt, maar deels door zijn Eindhovense filiaalhouder. Dat zou de reden kunnen zijn dat op geen van de kaarten Tollens' naam is vermeld.

Achteraf bleek, dat het RHCe van twee kaarten van serie negatieven bezit die worden bewaard in de collectie van de fotografen Van de Kerkhof. Dat lijkt erop te duiden, dat J. van de Kerkhof ten minste twee foto's heeft gemaakt. Gezien de hoge kwaliteit vraag ik me echter af, of de negatieven wellicht via een andere weg in de collectie zijn terechtgekomen.

 

Serie MAF-1

A. st 19 april 1903

B. kleur

C. vz groen/grijs, az zwart

De beeldzijde is bedrukt met een grijs boomschorsdessin, dat versierd is met gekleurde bloem- en bladmotieven en een sierlijk sjabloon met een stadsgezicht in kleur. De lay-out van de adreszijde en het gebruik­te lettertype en de kleur daarvan op de beeldzij­de lijken gelijk te zijn aan die van de volgende serie, terwijl de lay-out van de adreszijde en het lettertype van de beeldzijde ook identiek lijken aan de vroegste Eindhovense kaarten (tot en met nr. 1026) van Vivat. Mogelijk zijn die allemaal gedrukt bij hetzelfde bedrijf: Louis Koch in Halberstadt. De Tollens-opna­me van het stadhuis (nrs. 3 en 3A) werd al eerder gebruikt in de Brüning­reeksen. Van de drie overige foto's is bij het Regio­naal Historisch Centrum Eindhoven (RHCe) bekend, dat het eveneens Tollensfoto's zijn, ofschoon dat op de moderne afdrukken van het archief niet staat vermeld. Dat betekent dat deze reeks een Tollensserie is. De opname van de Rozemarijnstraat is - vermoedelijk onge­veer gelijktijdig met deze serie - ook door Van Piere-Bijster­veld gebruikt voor een prentbrief­kaart­­uitgave.

 

 

tekst

foto

opm.

1

Markt

zie afbeelding hierboven

In zuidelijke richting

2

Nieuwstraat

foto als serie WBM-3-6

Foto eerder gebruikt door Bree-Madlener

3

Postkantoor

foto als serie BRU-1-5

Tekst is fout, want het betreft het Stadhuis

3A

Postkantoor Stadhuis

De foutieve tekst postkantoor in zwart overgedrukt met 'stadhuis'

4

Rozemarijnstraat

foto als serie PPB-4-2

De opname is ook in 1903 gebruikt door Van Piere-Bijsterveld (serie PPB-4)

 

Serie MAF-2

A. st 12 oktober 1903

B. kleur

C. vz groen-grijs, az zwart

 

De tekst is niet helemaal uniform; zo staat de plaatsnaam soms voorop, dan weer de straatnaam. De opname van nr. 6 is volgens het RHCe afkomstig van Tollens. Het is niet onmogelijk dat dit ook met de andere opnamen het geval is. Van de nummers 6 en 7 bewaard het RHCe negatieven, die worden toegeschreven aan fotograaf J. van de Kerkhof uit Woensel.

 

 

tekst

foto

opm.

1

Emmasingel

 

2

Gezicht op Eindhoven

Haven

3

Gezicht op den bouw en Groote Kerk

zie afbeelding hierboven

 

4

Groet uit Eindhoven.

Stratumseind; de opname is ook gebruikt in 1906 voor de geel-groene Tulpserie van Rieter

5

Grootendijk

De opname is in 1907 ook gebruikt door Trenkler in de serie TRK-3

6

Groote Markt.

Meisjes met kinderwagens poseren

7

Keijzersgracht

De opname is in 1907 ook gebruikt door Trenkler in de serie TRK-3

8

Rechterstraat

 

9

Stationsplein.

Richting station; de opname is later ook gebruikt in de Frankserie 3 en door Van Bree-Madlener

10

Stationsplein

Richting stad; de opname is later ook gebruikt door Van Bree-Madlener

 

Serie MAF-3

A. st16 september 1905

B. zwart-witte afbeelding, gekleurde lijst

C. zwart

De afbeeldingen zijn omlijst; de kaarten kunnen door een uitklapmechaniek rechtop staan. Op de adreszijde staat: "Rahmenpostkarte met Aufstellvorrichting D.R.Patent D.R.G.M." Vermoedelijk zijn alle fo­to's uitgevoerd met zowel een (soms iets bruin verkleurd) groen als een (licht-)bruin imitatiehouten lijstje, de twee uitvoeringen lijken gezien de daterin­gen gelijktijdig in de verkoop te zijn gebracht.

De opnamen zijn eerder in serie 1 en 2 van Frank gebruikt. De kaarten zouden zijn gedrukt door Gebr. Driessen in Aken (The Postcard Album, nr 20, p. 43)

 

 

*

tekst

foto

opm.

1

bg

Emmasingel

foto als serie 2-1

 

2

bg

Gezicht op den Bouw en Groote Kerk

foto als serie 2-3

 

3

bg

Groote Markt

foto als serie 2-6

 

4

bg

Nieuwstraat

foto als serie 1-2

 

5

bg

Stationsplein

foto als serie 2-9

 

6

bg

Stadhuis

als serie 1-3A

 

             *     kleur van de lijst: b = bruin, g = groen

 

Serie MAF-4

A. st 29 juli 1908

B. zwart-wit

C. vz: zwart

 

Zelfde kaarten als in 1907 uitgegeven door Wed. J. van Bree (serie WBM-6). Vermoedelijk gedrukt bij Trenkler in Leipzig.

 

 

tekst

foto

opm.

1

Villapark (Kanaalzijde)

foto als serie WBM-6-13661

 

2

Villapark (Spoorzijde)

foto als serie WBM-6-13660

 

 

MAF-Varia

 

tekst

foto

opm.

A

Eindhoven

 

[zwart/wit, combinatie van 12 mini-prentbriefkaarten; adreszijde Brief­kaart/ Postkarte/ Weltpostverein/ ­Car­te-Postel/Union postale Univer­sel­le ]

Vroegst st 25 maart 1906

De afgebeelde opnamen van Stadhuis, Jongensschool, Stations­plein en Markt werden in gewoon formaat uitge­­ge­­ven door Wed. van Bree-Madle­ner, die van het stadhuis ook door Trenkler, die van de Willemstraat, Tram­straat, Grote Berg en haven werden in gewoon formaat uitgege­ven door J. Bij­nen, de Volksbond door Nauta, het Stratums­eind en de Rechtestraat door Van Piere-Bijster­veld, terwijl de opname van de Rech­testraat ook nog eens werd gebruikt voor een versierde Excelsioruitgave door Gebr. Rieter

299

Groet uit Eindhoven

 

[Vioolbloem in kleur met op elk van de vijf bloembladen een ingekleurde foto’s]

Vroegst st 30 juni 1907

Op een van de kaarten staat in handschrift het nummer van de vioolkaart gedrukt: 299. Omdat het onwaarschijnlijk is, dat in Nederland 299 verschillende vioolkaarten zijn ver­kocht, lijkt het erop dat de kaart deel uitmaakt van een internationale serie. Van de afgebeelde opnamen werd de kerk als gewone prentbrief­kaart uitgegeven door Van Piere-Bijs­terveld, de Markt en station en plein door de Wed. van Bree-Madle­ner, het Stationsplein door Frank en de haven als Trenkleruitgave 64387 uit een onbe­kend jaar door Wed. J. van der Heij­den

741

Groet uit Eindhoven

 

[Bankbiljettenkaart]

 

Vroegst 5 juni 1909

De kaart is op voorzijde linksonder genummerd 741 en maakt daarmee deel uit van een reeks. De afgebeelde opname van het Wilhelminaplein is ook gebruikt door Wed. J. van Bree (WBM-9-85563) uit 1906

P1 en P2: Postwisselkaarten: van het type met de postbode linksonder.

De kaarten hebben een in drukletters opgedrukt nummer 55, maar daarnaast nog een kleiner gedrukt, maar aanvankelijk met de hand geschreven nummer 504. De aanvankelijk met de hand geschreven tekst 'Duizend Groeten' zijn niet identiek, maar afzonderlijk geschreven.

Vroegst st 2 april 1911

P1

Duizend groeten

 

De opname van het Wilhelminaplein is ook gebruikt voor de Trenkleruitgave 85563 van Wed. van Bree-Madlener uit een onbekend jaar

P2

Duizend groeten

 

De opname van de haven van het Eindhovensch Kanaal werd eerder uitgegeven door J. Bijnen in 1904 en 1906

 



[1]    H.J. Haverkate, Encyclopedie van de Nederlandse prentbriefkaart. Deel 1 (Amsterdam, 1998)